Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkez Komutanlığı nda misyon yapan Köpek side Escort Üretim ve Eğitim Tabur Komutanlığı nda 1963 yılından bu yana köpek üretim ve eğitimi yapılıyor Gemlik’teki merkezde üretilen ve yetiştirilen zerdava akbaş Kangal Kars çobanı Aksaray malaklısı ve Türk tazısının side Escort bayan ortalarında olduğu 6 sı yerli 12 farklı ırktan köpek 8 branşta şiddetli bir eğitim alıyor Köpeklerin 3 aylıkken başlayan eğitim süreci ortalama 20 ay sürüyor Bomba arama mayın arama narkotik Escort side unsur arama devriye iz takip keşif arama ve ceset arama branşlarında eğitilen köpeklerin hangi eğitimi alacağına ise bir heyet tarafından karar veriliyor
MİZAÇLARI VE İLGİ ALANLARI BRANŞ SEÇİMİNDE TESİRLİ OLUYOR
Irk cinsiyet mizaç cüret ilgi alanı üzere genel konularda pek çok kritere nazaran bedellendirilen köpeklerin hangi branşta eğitileceğinde karakteristik özellikleri tesirli oluyor ‘Bomba ve narkotik unsur arama için meraklı araştırmacı ve oyuncaklar ile oynamayı seven devriye ve keşif için saldırganlık ve muhafaza iç güdüsüne sahip iz takip ve mayın arama köpekleri için araştırma ve odaklanma duyusu yüksek sakin mizaçlı köpekler tercih edilirken arama için yükseklik korkusu ve öbür hayvanlar ile insanlara agresyonu bulunmayan amaca odaklanma içgüdüsü yüksek atletik yapıdaki köpekler seçiliyor Köpeklerin bu özelliklerinin tespiti için yavru köpekler farklı ortamlarda gözlemlenerek birçok farklı teste tabi tutuluyor Bu formda belirlenen köpekler kuvvetli eğitim sürecinin akabinde eğiticisi ile tayininin çıktığı askeri birliklere giderek hem yurt içinde hem de hudut ötesinde faal rol alıyor
ARAMA KÖPEKLERİNİN GÖZDESİ LABRADOR VE BELÇİKA MALİNOİSİ
Kahramanmaraş zelzelelerinin akabinde bölgedeki çalışmalarda gösterdikleri performansla bir defa daha ön plana çıkan arama köpekleri ise genelde labrador retriever ile Belçika malinois köpeklerinden seçiliyor Belçika kurdu olarak da bilinen malinois cinsi köpeklerin faal uyanık inatçı kollayıcı çalışkan emin ve atik olmaları nedeniyle labrador retriever cinsi köpeklerin de meraklı cana yakın hamasetli ve koku alma özelliklerinin yüksek olması nedeniyle tercih edildiğini söyleyen Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı Köpek Üretim ve Eğitim Tabur Kumandanı Veteriner Yarbay Dr Umut Çelik Bu geride görmüş olduğunuz arama köpekleri de zelzele bölgesinde vazife yapan köpeklerimiz Arama köpeklerinin yetiştirilmesi ortalama 2 yıl kadar bir süreç almaktadır Doğal bu eğitimler çoklu disiplin gerektiren bir faaliyetler zinciri Meşakkatli ve güç bir süreç Bu içerisinde üretimden itibaren yavru köpeklerimizin seçimi kıymet arz ediyor Bir heyet üzerinde yavru köpeklerimizin hangi branşlarda daha düzgün biçimde eğitim yapabileceğine karar veriyoruz Arama köpekleri bilhassa doğal afetlerde sarsıntı heyelan su baskını çığ üzere felaketlerde ayrıyeten iç güvenlik harekatında kaybolan dost ögelerin ve kaçan düşman ögelerin tespit edilmesine yönelik imkan ve kabiliyetlere sahipler Bu özellikleri sebebiyle yavru seçiminde bilhassa kimi kriterlere çok dikkat ediyoruz Yavru köpekler seçilirken bilhassa birinci aradığımız konu arama dürtülerinin kuvvetli olması meraklı olmaları beşere cana yakın olmaları olağan ki çevik cüret atiklik bizim için her vakit kıymetli tüm branşlarda Ayrıyeten biz köpekler için Köpeklerin gözleri burunlarıdır deriz Münasebetiyle köpeklerin koku alma özelliklerinin üst düzeyde olması ehemmiyet arz ediyor Ama arama köpekleri bu bağlamda da öbür branşlardan farklılaşıyor Zira arama köpekleri yalnızca koku alma duyularıyla değil tıpkı vakitte titreşim ve değişik frekanstaki sesleri algılama yetenekleri ile de başka branşlara nazaran üstünlük sağlamaktadırlar dedi
EĞİTİM SÜRECİ YALNIZCA DİSİPLİNLE SAĞLANMIYOR
Sosyalizasyon ve branş eğitimleri alan köpeklere ayrıntılı bir itaat eğitimi de veriliyor Böylelikle arama köpeklerinin kullanımı büsbütün eğiticisinin denetimi altına giriyor 20 aylık kuvvetli eğitim sürecinin akabinde eğiticisiyle askeri birliklere tayini çıkan arama köpekleri doğal afetlerin yanı sıra operasyon bölgelerinde terörist ögelerin tespit edilmesinde de aktif rol alıyor Köpeklerin eğitimlerinin yanı sıra beslenmelerine de bilhassa dikkat edildiğine dikkat çeken Yarbay Umut Çelik şiddetli eğitim sürecini şöyle anlattı
Bu köpekler eğitim sürecine birinci basamağı olan sosyalizasyon eğitimiyle başlıyorlar Sosyalizasyon eğitiminde birebir Türk Silahlı Kuvvetleri nin tüm işçisinde olduğu üzere her türlü iklim arazi kaidelerinde misyon yapabilecek biçimde gece ve gündüz koşullarında eğitimlerini icra ediyorlar Gündüz almış oldukları eğitimleri gece kurallarında da çalışanla bir arada karanlık ortamlarda uzaktan sevk ve idari yetenekleri geliştirilecek halde eğitimleri pekiştiriliyor Alışılmış bu meşakkatli eğitim süreci yalnızca eğitim disipliniyle sağlanamıyor Pek çok disiplini başka farklı işletmek durumundayız Bu manada köpeklerimizin bakım sıhhat ve uygun beslenme özellikleri ön plana çıkıyor Köpeklerimiz beslenme etabında çok yüksek güç pahası besin kıymeti yüksek mamalarla yemlerle besleniyorlar Ayrıyeten kendilerine istihkak olarak proteinden güçlü süt ve yumurta üzere besin unsurları veriliyor Yine kas kemik dokularının ve eklem sıhhatlerinin gelişmesi manasında vitamin ve mineral destekleriyle Omega 3 üzere probiyotik üzere birtakım besin destekleriyle bağışıklık sistemlerinin gelişmesi arzulanıyor